Het is donker en klein, zo klein dat je je niet kan bewegen. Je kunt niet meer ademen, je bent in een vacuüm gezogen.

Alweer…

Je schreeuwt en roept en gilt en schreeuwt, maar niemand lijkt je te horen. Je bonkt in het luchtledige om je heen, je wil eruit, je blijft maar slaan en dan barst het, de verlichting neemt weer toe, het wordt iets minder donker…voor een minuut of 10.

Zo zagen mijn dagen eruit, een tijd geleden. Vaak verpakt in een vacuüm waar ik maar niet uit leek te komen. Mijn bubbel, waar niemand in kwam, ikzelf ergens in een hoekje aan het wachten was tot het weer licht werd. Of veel te scherpe dingen gebruikte om mij uit het vacuüm te halen, ten koste van mijn eigen lichaam, maar om te overleven, om te zien en te voelen dát ik er nog was. Om te voorkomen te doen waar mijn hoofd, de stemmen van zeiden, “stop ermee”, “doe het doe het nu”, “niemand houdt van je”, “je bent een mislukkeling” en “je liegt alles bij elkaar”. De dagen waren lang en werden ondraaglijk. Wie was ik nu, wat kon ik nu? Tot op het moment dat ik daadwerkelijk met de benodigde pillen voor mij zat en het wist: het is nu of nooit…

Gelukkig werd het nu.

Ik belde mijn therapeut en samen hebben we de pillen weggespoeld.

Het is vandaag World Suicide Prevention Day, de dag waarop er internationaal aandacht wordt geschonken aan het fenomeen “suïcide”. Een woord waar veel te veel mensen inmiddels de inhoud van kennen. Doordat ze mensen zijn kwijt geraakt, doordat ze er zelf aan hebben gedacht of een poging hebben gedaan.

Het is goed dat er aandacht aan wordt besteed, want ook dit fenomeen zit in het verdomhoekje met een grote stempel “egoïstisch”, “niet over praten dan gaat het wel over”, “eng”.

En ja het is ook eng! Hell yeah. Ongelooflijk eng, dat je je eigen leven op een waagschaal legt, dat je jezelf op de afgrond zet en iedereen om je heen je niet meer hoort. Het is verschrikkelijk eng, gelukkig maar anders was de overweging misschien wel makkelijker. Er over praten is alleen niet eng en kan veel betekenen voor degene die met suïcidale gedachten rondloopt. En het is niet egoïstisch, iedereen die dat zegt, heeft overduidelijk nog nooit ook maar 1 moment dit overwogen, geloof mij, het is alles behalve egoïstisch! Maar het is wel eenzaam, het blijft een moeilijk onderwerp om over te praten. Dit komt doordat mensen soms niet goed weten hoe ze moeten reageren, of dat er een angst is over wat de gevolgen zouden kunnen zijn als je open over je suïcidale gedachten praat. Word ik dan opgenomen, of gaan “ze” het tegenhouden? Dit waren voor mij overwegingen om het er vooral niet over te hebben. Daarnaast zijn er mensen die er een oordeel over klaar hebben. Mensen worden belachelijk gemaakt en mensen worden geschoffeerd als het vertraging oplevert.

Daarom is het goed dat er een dag is als World Suïcide Prevention Day. Om te vertellen, om te delen en om er voor te zorgen dat hulp zoveel makkelijker wordt. Want als ik 1 ding geleerd heb, is dat delen alles is. Delen, je gevoel mogen delen, naar wie dan ook, een therapeut, een vriend, een echtgenoot, een familielid, een compleet onbekende. Je gevoel delen en dat het oké is hoe je je voelt, ook als je je helemaal niet goed voelt. Dat er iemand voor je is, bij je blijft, naar je luistert en je gevoel respecteert en niet wegmaakt. Daarom is het goed dat deze dag er is. We moeten het er over blijven hebben, dit mag niet worden weggemoffeld. Laten we open zijn, laten we iedereen die hiermee worstelt met open armen ontvangen, naar ze luisteren, naast ze staan en niet veroordelen. Daarmee vergroten we hùn vacuüm, daarmee laten we net iets meer licht naar binnen, het licht wat zo hard nodig is om weer een plekje op deze wereld te veroveren.

Daarom: World Suïcide Prevention Day

illustratie door Sarah Minck (vrijwilliger)

Door: Meike, 25 jaar

Sommige dingen vertel je liever niet: dat je een soa hebt ghad, tot je 14^e nog in bed plaste, dat je vreemd bent gegaan of dat je psychische problemen hebt (gehad). Gelukkig hoef je hier niet met iedereen over te praten, want je ziet het aan de buitenkant niet. Hoewel… bij sommige mensen kan je wel zien dat ze psychische problemen hebben (gehad), bijvoorbeeld bij mij. Op mijn armen en benen zitten namelijk vele littekens, littekens die ik mezelf heb toegebracht toen ik depressief was. Niet iets wat iedereen hoeft te weten. “Hoi, ik ben Meike en ik ben depressief geweest, aangenaam kennis te maken.” Nou nee. Maar het is wel voor iedereen zichtbaar, zeker in de zomermaanden.

Mijn antwoord op vragen is meestal: “ik ben vroeger depressief geweest en toen heb ik dat zelf gedaan.” Sommige mensen bewonderen mijn openheid, anderen beginnen gauw over het weer. Er zijn ook mensen die proberen de afschuw die ze voelen niet te tonen. Niet omdat ze mij afschuwelijk vinden, maar omdat ze het idee dat iemand zichzelf zo kan toetakelen niet kunnen bevatten. Iedereen reageert anders, de meeste reacties ben ik allang vergeten, maar sommigen blijven me altijd bij.

Zoals de keer dat ik tijdens mijn stage in het ziekenhuis een infuuszak verwisselde bij een man die, zoals zovelen, naar mijn armen keek. “Ben jij zo wanhopig geweest?” Deze vraag raakte me.
“Ja, ik ben heel wanhopig geweest vroeger.” Hij knikte en begon te vertellen hoe radeloos hij zichzelf soms voelde en wat hij had meegemaakt. Een indringend, persoonlijk gesprek, waarin we elkaar begrepen op een niveau dat dieper ging dan dat van een verpleegkundige en een patiënt.

Of die zomerdag dat ik in het park een man tegen kwam die zijn hond aan het uitlaten was. “Gaat het nu weer goed met je?” vroeg hij met een blik op mijn armen.
“Ja, nu gelukkig wel.”
“Wat fijn, en wat dapper dat je zo rondloopt!” Ik vind het zelf niet zozeer dapper, maar vooral fijn om de zon op mijn armen te voelen en mezelf niet meer te hoeven verstoppen in broeierige vesten met langemouwen. “Mijn zus heeft dat ook gedaan, zij schaamt zich er nog heel erg voor. Het is zo mooi om te zien dat dat niet hoeft.” Hij maakte mijn dag bijzonder, en ik de zijne.

Soms blijft het toch een dilemma. Zo liep ik mijn eindstage bij een instelling voor jongeren met zware psychische problematiek. Kon ik daar wel met korte mouwen aan het werk zijn? Ik besloot van wel, want wat voor voorbeeld zou ik zijn als ik mijn eigen verleden zou verbergen?
Jongeren kwamen naar me toe en vertelden over hun eigen zelfbeschadiging. “Eindelijk kan ik er echt over praten,” verzuchtte een van de meiden. “Jij begrijpt echt hoe het is. De anderen doen hun best, maar ze snappen het niet, niet echt.”

We denken vaak dat openheid leidt tot veroordeling en onbegrip. En deze reacties zijn er natuurlijk, ik heb ze ook meegemaakt. Maar openheid brengt zoveel meer: het geeft hoop en brengt verbinding. Ben alsjeblieft jezelf, daarmee geef je de wereld een prachtig cadeau op manieren die je vooraf nooit had kunnen bedenken.

Warme lentezon, rokjesdag en kortemouwenweer! De lente is weer begonnen: de eerste echte zonnestralen en de temperatuur die omhoogklimt. Lekker naar buiten, hup de zon in en ein-de-lijk mag die warme wintertrui weer uit.

Of eindelijk? Voor niet iedereen geldt deze vreugde of euforie bij het stijgen van de temperatuur. Voor sommige mensen is dit een cocktail van (letterlijke) confrontatie met zichzelf, de buitenwereld, stigma en een vleugje (of een grote scheut) zelfstigma. Want een t-shirt aan betekent ook ontblote armen en straks als de temperatuur nog meer stijgt, ontblote benen. Wanneer je je op die plekken beschadigd hebt, word je nogal met je neus op de feiten gedrukt. En zie hier de veelgenoemde spiraal van twijfel en onzekerheid.

Uiteraard geldt dit niet voor iedereen die zichzelf beschadigt en beschadigt niet iedereen zich op zichtbare plekken. Persoonlijk herken ik dit dilemma maar al te goed en wordt het met de jaren (en de littekens) moeilijker. Wat als anderen het zien? Zullen ze me uitlachen of afkeuren?

Dat je een interne strijd voert, wordt op dit soort dagen wel heel hard zichtbaar. “Wil ik dat? Wil ik mijn kwetsbaarheid, mijn winterse geheim weer blootgeven? Shockeer ik er niemand mee? Wat denken mijn collega’s wel niet? ” Allemaal gedachten waarbij mijn eigen zelfstigma niet de minste is.

Mag ik ook genieten van de warme zonnestralen op mijn (ietwat gehavende) huid?

Want vindt iemand er überhaupt iets van? En wat is er verkeerd aan om je kwetsbaar op te stellen? Zegt het niet meer over de ander als hij/zij er iets van vindt? En is dit werkelijk echt schadelijk voor mij? Of mag ik ook gewoon niet ten ondergaan van de hitte, mag ik ook verkoeling zoeken door in een t-shirtje rond te lopen? En mag ik ook genieten van de warme zonnestralen op mijn (ietwat gehavende) huid?

Een kant en klaar antwoord heb ik niet op deze vragen. Wel weet ik dat ik vaak veel te streng ben voor mijzelf… Natuurlijk mag ik genieten van de zon op mijn huid, natuurlijk hoef ik niet te smelten van de warmte door per se een vestje aan te houden, natuurlijk mag ik mijn kwetsbare kant en strijd laten zien. En jij ook! Iedereen! Maar het blijft lastig en het is heel begrijpelijk dat ermee geworsteld wordt.

Helaas geen kant en klaar antwoord, wat voor iedereen geldt.Het belangrijkste is dat je doet wat voor jou goed voelt! Niemand kan jou forceren om een t-shirt aan te doen, niemand kan je forceren om je vestje aan te houden. Jij hebt zelf een keuze en alles is goed, kies met je hart en probeer te zien waar er zelfstigma om de hoek komt kijken.

Ik kies vandaag voor een 3 kwart mouwtje… een mooie gulden middenweg.